Balans, ekviti, marja, erkin marja va daraja — hisobning holatini, potensial foyda yoki zararni, yangi bitimlarni ochish uchun mavjud mablag‘ miqdorini hamda stop-autgacha bo‘lgan masofani tavsiflovchi asosiy ko‘rsatkichlardir. Ekviti egri chizig‘i savdo va savdo strategiyasining samaradorligini ko‘rsatuvchi asosiy vizual vositadir. U orqali savdo tizimining bozor o‘zgarishlariga bardoshliligini, tiklanish tezligini, pasayishlar chuqurligini va boshqa xususiyatlarini baholash mumkin.
Ushbu sharh ekviti tushunchasini va uning talqinini tushuntirib beradi, hamda suzuvchi moliyaviy natijani inobatga olgan holda o‘z shaxsiy mablag‘larining yetarli darajasini hisoblashni o‘rgatadi.
Maqolada quyidagi mavzular yoritilgan:
- Foreks bozorida ekviti nima?
- Bozorda ekvitani hisoblash formulasi
- Nima uchun ekviti ko‘rsatkichini kuzatib borish kerak
- Mablag‘lar bilan balans o‘rtasidagi farq nimada
- Mablag‘lar va erkin marja o‘rtasidagi farq nimada
- Foreks hisobida mablag‘lar darajasi qanday bo‘lishi kerak
- Ekviti egri chizig‘i va savdo strategiyalari
- Xulosa
- Foreksda savdo vositalari bo’yicha FAQ
Foreks bozorida ekviti nima?
Foreksdagi ekviti — bu ochiq pozitsiyalar bo‘yicha moliyaviy natijani qo‘shgan holda, treyder hisobvarag‘idagi pul mablag‘lari yig‘indisi. Bu ko‘rsatkich schyot bo‘yicha joriy moliyaviy holatni aks ettiradi va barcha bitimlar yopilgandan so‘ng treyder balansida qancha summa qolishini ko‘rsatadi. Ekviti qanchalik yuqori bo‘lsa, treyderda bitimlarni amalga oshirish uchun shunchalik ko‘p potensial mablag‘ mavjud bo‘ladi. Bitimlar ochiq turgan paytda, treyder "Ekviti" ko‘rsatkichida ko‘rsatilgan summaga ega bo‘lmaydi, bitimlar yopilgandan so‘ng esa bu summa hisobvaraq balansida aks etadi.
Ekvitining kamayishi treyder marjin-koll — qo‘shimcha ta’minot talabini olishiga sabab bo‘lishi mumkin. Marjin-koll treyderning zararni qoplash uchun Foreks hisobiga qo‘shimcha mablag‘ kiritishi zarurligini anglatadi. Agar treyder qo‘shimcha mablag‘ kirita olmasa, broker barcha pozitsiyalarni avtomatik ravishda yopadi.
Diqqat! Ba’zi manbalarda quyidagi ta’rifni uchratishingiz mumkin: "Ekviti — bu Foreks treyderining hisobidagi erkin mablag‘lar miqdori, ya’ni savdo uchun foydalanish mumkin bo‘lgan mablag‘lar." Bu unchalik ham to‘g‘ri emas. Ekviti — bu barcha bitimlar yopilgandan so‘ng treyderning hisob balansida qoladigan pul miqdoridir. Ochiq bitimlar paytida hisobdagi erkin mablag‘lar summasi "erkin marja" deb ataladi va u ekviti bilan marja (broker tomonidan ochiq bitimlar bo‘yicha bloklangan pullar) o‘rtasidagi farq sifatida hisoblab chiqiladi.
Ekviti balans qiymati nima degani?
Foreks bozorida ekvitining balans qiymati — hisobda ochiq bitimlar mavjud bo‘lmagan paytdagi parametr qiymati. Agar bitimlar bo‘lmasa, ekvitining qiymati balansga teng bo‘ladi. Bu treyder istalgan vaqtda savdo hisobidan yechib olishi mumkin bo‘lgan mablag‘dir. Ochiq bitimlarda ekviti — bu balansdagi ehtimoliy summani ko‘rsatuvchi parametr. Agar bitimlar yopilmagan bo‘lsa, ekvitida ko‘rsatilgan summani hisobdan chiqarib bo‘lmaydi.
Ekvitining suzuvchi qiymati nima?
"Equity"ning suzuvchi qiymati, barcha ochiq pozitsiyalar bo‘yicha joriy moliyaviy natijaning o‘zgarishi bilan bir vaqtda parametrning dinamik tarzda o‘zgarishini anglatadi.
Hisobdagi suzuvchi qoldiqqa misol: hisobda 1000 AQSh dollari bor va ochiq bitimlar yo‘q. Bu bitimlarda ishtirok etishi mumkin bo‘lgan shaxsiy, erkin mablag‘lardir. Siz bir nechta pozitsiya ochasiz. "Balans" parametri o‘zgarishsiz qoladi — 1000 USD, chunki brokerlik tizimi hali qanday foyda yoki zarar qayd etilishini bilmaydi. Tizim suzuvchi moliyaviy natijaning qiymatini "Ekviti" parametrida aks ettiradi. Narx o‘zgarganda va shunga mos ravishda moliyaviy natija o‘zgarganda, suzuvchi ekvitining qiymati ham o‘zgaradi. Barcha bitimlarni yopganingizdan so‘ng, "Ekviti" parametrining qiymati "Balans" parametriga o‘tadi.
Agar jami foyda 15 USD bo‘lsa, "Balans" grafasida 1000 USD, "Equity" grafasida 1015 USD aks ettiriladi. E’tibor bering, alohida bitim bo‘yicha natija emas, balki aynan yakuniy moliyaviy natija parametri muhimdir. U barcha bitimlar bo‘yicha natijalarni va savdo pozitsiyasini ochish paytida chegirib tashlanadigan spredni hisobga oladi.
Ekvitining manfiy qiymati nima?
"Equity"ning manfiy qiymati deganda balans qiymatidan kichik bo‘lgan summa tushuniladi. Bu ikki holatda sodir bo‘lishi mumkin:
- Bitim endigina ochildi. Bitimni ochish paytida broker moliyaviy natijada avtomatik tarzda aks etadigan spredni hisobga oladi. Bitim bo‘yicha daromad hali yo‘q, shuning uchun spred zarar sifatida aks ettiriladi. Shunga muvofiq, "equity"ning manfiy qiymatida spred summasiga kamaytirilgan balans summasi ko‘rsatiladi.
- Bitimlar bo‘yicha umumiy zarar mavjud. Masalan, uchta ochiq bitim har biri spredni hisobga olgan holda 5 AQSH dollaridan foyda keltirmoqda. To‘rtinchi bitim esa spredni hisobga olgan holda 25 AQSH dollarlik zarar keltirmoqda. Umumiy zarar -10 AQSH dollarini tashkil etadi. 1000 AQSH dollari balansda equity 990 AQSH dollariga teng bo‘ladi.
Ekviti noldan past bo‘lishi mumkin emas, chunki bu hisobda manfiy qoldiq borligini anglatadi. Deyarli barcha brokerlar manfiy qoldiqni oldini olish tizimiga ega: ekviti nolga yaqinlashganda, treyder bitimlari stop-aut bo‘yicha broker tomonidan avtomatik ravishda yopiladi.
Bozorda ekvitani hisoblash formulasi
Ekvitini hisoblash uchun foreks formulasi quyidagicha:
Ekviti = Balans + Ochiq pozitsiyalar bo‘yicha foyda — Ochiq pozitsiyalar bo‘yicha zarar, bunda:
- Balans — treyderning savdo hisobiga kiritgan pul miqdori, shuningdek, olgan har qanday to‘lovlar yoki bonuslarning umumiy summasi. Savdo boshlanishidan oldin balans treyderning kiritgan depozitiga teng bo‘ladi. Savdo boshlangandan keyin balans - barcha bitimlar yopilgandan so‘ng depozitdagi qolgan pul miqdoridir.
- Ochiq pozitsiyalar bo‘yicha foyda — joriy narx bilan pozitsiya ochilgan narx o‘rtasidagi farqning spredni hisobga olgan holda shartnomalar soniga ko‘paytirilgan qiymati hisoblanadi.
- Ochiq pozitsiyalar bo‘yicha zarar — joriy narx bilan pozitsiya ochilgan narx o‘rtasidagi farqning spredni hisobga olgan holda shartnomalar soniga ko‘paytirilgan qiymatining manfiy ishorali ko‘rsatkichini anglatadi.
Agar treyderda ochiq pozitsiyalar bo‘lmasa, u holda ekvitining qiymati balansga teng bo‘ladi.
Nima uchun ekviti ko‘rsatkichini kuzatib borish kerak
Foreksda Ekvitini nima uchun kuzatib borish kerak:
- Ekvitining o‘zgarish xususiyati savdo tizimining samaradorligi, natijadorligi va xavflarini ko‘rsatadi. Ekvitining balansga nisbatan keskin pasayishi xatarlardan darak bersa, tez ko‘tarilib-tushishi esa pozitsiyaning katta hajmi va yuqori o‘zgaruvchanligini anglatadi.
- Bir nechta instrumentlar bilan savdo qilganda, ekvitining o‘zgarish tezligiga qarab, nimadir noto‘g‘ri ekanligini tushunish mumkin. Masalan, sizda beshta turli grafikda beshta bitim ochilgan. Siz bir vaqtning o‘zida barchasini kuzatib tura olmaysiz. Agar ekvitining o‘zgarish tezligi sizga noqulay tomonga o‘zgarayotganini ko‘rsangiz, ya’ni tez pul yo‘qotayotgan bo‘lsangiz, bu barcha grafiklarni o‘zgaruvchanlik o‘sishi nuqtai nazaridan tezda ko‘rib chiqish va bitimlarni muddatidan oldin yopish yoki bloklash uchun asosdir.
- Psixologik ta’siri. Ekvitining o‘sishini kuzatish yoqimli. Aksincha, ekvitining pasayishi zarar ko‘rayotgan pozitsiyani tezda yopish to‘g‘risida qaror qabul qilishga undaydi.
Ekvitining o‘zgarishini avvalgi davrlar bilan taqqoslang. Bu sizga rivojlanish borligini ko‘rishda yordam beradi. Albatta, buning uchun platformani tez-tez tekshirib turishga yoki bitimlarni qayd etishga to‘g‘ri keladi, chunki ekvitining o‘zgarish tarixi yo‘q, faqat balansning o‘zgarish tarixi mavjud.
LiteFinance terminalida ekvitining hajmini qanday tekshirish mumkin?
LiteFinance brauzer platformasida narx grafigi ostidagi satrda ekvitining hajmini ko‘rish mumkin:
1. Savdo aktiviga kiring va bitim oching.
2. Pastki satrda narx grafigi ostida quyidagi ma’lumotlar aks ettiriladi:
- "Jami kapital" — bu ekviti, ya’ni ochiq bitimlar bo‘yicha foyda yoki zararni hisobga olgan holda joriy balans summasi.
- "Mablag‘lar jalb qilingan" — bu broker tomonidan bitimlar uchun bloklangan marja yoki pul summasi.
- "Operatsiyalar uchun mavjud" — bu erkin marja, boshqacha qilib aytganda, siz keyingi bitimlarni ochish uchun foydalanishingiz mumkin bo‘lgan summa.
"Jami kapital" parametridagi raqam ochiq bitimlarning moliyaviy natijasi o‘zgarishiga qarab dinamik ravishda o‘zgaradi.
MetaTrader’da ekviti hajmini qanday tekshirish mumkin?
MT4 da ekviti "Terminal" oynasida, MT5 da esa "Instrumentlar" oynasida aks ettiriladi. Oynalarning nomi turlicha bo‘lsa-da, ularning mohiyati deyarli bir xil. MT4 da "Terminal" oynasi instrumentlar panelidagi tugmacha yordamida chaqiriladi.
"Terminal" oynasida "Savdo" bo‘limida balans holatini aks ettiruvchi beshta asosiy parametr mavjud: balans, mablag‘lar, marja, erkin marja va daraja. Aytaylik, sizda 5000 USD depozit bor edi. Siz bir bitimni zarar bilan yopdingiz, keyin bozorda qolgan yana ikkita bitimni ochdingiz.
1. "Balans" — bu bitimlar ochilishidan oldin mavjud bo‘lgan pul miqdoridir. U 4999,54 AQSH dollariga teng. Bu shuni anglatadiki, ekranda siz ko‘rib turgan ikkita bitim ochilishidan oldin depozitingizda 4 999,54 USD bo‘lgan. 5000 AQSH dollari depozit qilinganda bitim ochilgan va 0,46 AQSH dollari zarar bilan yopilgan. Bu zarar balansingizda aks etdi.
2. "Mablag‘lar" — aynan shu ekvitidir. Bu sizning ikkita ochiq bitim bo‘yicha umumiy foyda/zararni hisobga olgan holda joriy paytda sizda mavjud bo‘lgan depozit summasi:
- Sizning balansingiz (bitim ochilishidan avval hisobdagi mablag‘) — 4 999,54 AQSh dollari.
- Daromadingiz eng oxirgi ustunda ko‘rsatilgan: 1,38 + 164,16 = 165,54 AQSh dollari. Bu holda ikkala bitim ham foyda keltirgan. Agar ulardan biri zarar keltirgan bo‘lsa edi, uning zarari ikkinchisining foydasidan ayirilardi. Hisobga bitimlar bo‘yicha umumiy natija olinadi.
- Komissiya miqdori: -0,44 - 43,70 = -44,14 AQSh dollari.
- Ekviti = 4 999,54 + 165,54 - 44,14 = 5120,94 AQSh dollari.
5120,94 USD miqdori - bu ikkala joriy bitimni yopganingizda balansda qoladigan summadir.
Mablag‘lar bilan balans o‘rtasidagi farq nimada
Balans — ochiq bitimlar bo‘lmagan holatda hisobdagi pul miqdoridir. Mablag‘lar yoki ekviti esa o‘zgaruvchan balansni anglatadi. Boshqacha aytganda, bu barcha bitimlar yopilgandan keyin balansda aks etadigan pul summasidir. Bitimlar ochiq turgan paytda, "Balans" bo‘limida bitimlar ochilgan vaqtdagi pul miqdori ko‘rsatiladi, "Mablag‘lar" (ekviti) bo‘limida esa balans summasi va joriy moliyaviy natija aks ettiriladi.
1-misol. Balans 1200 USD ga teng. Ochiq bitimlar yo‘q. Balans = ekviti.
2- misol. Balans 1200 USD ga teng. Siz ikkita bitim ochasiz: birinchisi 15 AQSH dollar, ikkinchisi 10 AQSH dollar foyda keltiradi. Balans 1200 USD ga teng bo‘lib qolaveradi, ekviti = 1200 + 15 + 10 = 1225 USD. Agar siz ikkala bitimni yopsangiz, balans shu zahoti 1225 USD ga teng bo‘ladi.
3-misol. Balans 1200 USD ga teng. Siz ikkita bitim ochasiz: birinchisi 15 AQSH dollari foyda keltiradi, ikkinchisi 10 AQSH dollari zarar keltiradi. Balans 1200 USD ga teng bo‘lib qolaveradi, ekviti = 1200 + 15 - 10 = 1205 USD. Agar siz ikkala bitimni yopsangiz, balans 1205 AQSH dollariga teng bo‘ladi, ya’ni ekviti (mablag‘lar summasi).
Har qanday holatda ham spred summasi suzuvchi foyda/zarar summasidan chegirib tashlanadi.
Mablag‘lar va erkin marja o‘rtasidagi farq nimada
Bitim ochilganda broker mablag‘ning ma’lum qismini bloklaydi. Agar yelka 1:1 bo‘lsa, bloklangan summa ochilgan bitim summasiga teng bo‘ladi. Misol uchun, agar bitim 100 AQSH dollari miqdorida ochilgan bo‘lsa, broker 100 AQSH dollarini bloklaydi. Agar kredit yelkasi 1:10 bo‘lsa, broker faqatgina 10 AQSH dollarini bloklaydi. Bloklangan mablag‘ summasi marja deb ataladi.
Foreks savdosidagi mablag‘lar — bu siz barcha bitimlarni shu zahotiyoq yopsangiz, sizniki bo‘ladigan pullar. Erkin marja — bu depozitingizning Foreks savdosida ishlatilmagan va, masalan, boshqa bitimlarni ochish uchun foydalanish mumkin bo‘lgan qismi. Boshqacha aytganda, Foreks’dagi ekviti — bu barcha bitimlar yopilgandagi potensial qoldiq, erkin marja esa — bu siz o‘z xohishingizga ko‘ra tasarruf qilishingiz mumkin bo‘lgan pullar.
Misol. Hisobingizni endigina to‘lgangizda balans ekviti va erkin marjaga teng bo‘ladi. Masalan, 5000 AQSh dollari. Siz ikkita bitim ochasiz.
Komissiyani hisobga olgan holda umumiy zarar o‘ng tomondagi oxirgi qatorda ko‘rsatiladi. U savdo balansidan ayiriladi — bu mablag‘lar yoki ekvitidir. Hozirgi vaqtda sizda zarar mavjud bo‘lgani sababli, ekviti balansdan kamroq.
0,01 lot va 1 lot hajmidagi ikkala bitimni ochganingizda, broker sizning depozitingizdan 727,17 AQSh dollarini zaxiraga olib qo‘ygan. Bu shuni anglatadiki, hozirgi vaqtda siz 5000 AQSh dollari miqdoridagi bitimni ocholmaysiz, chunki bu pullar endi sizda yo‘q, sababi suzuvchi zarar mavjud. Bundan tashqari, siz ekviti summasiga teng miqdordagi bitimni ham tuza olmaysiz. Chunki uning bir qismi broker tomonidan bloklangan holatda turibdi.
Agar ikkala bitimni ham yopsangiz, sizda 4957,43 AQSh dollari qoladi. Ularni keyinchalik Foreksda savdo qilish uchun ishlatishingiz mumkin. Biroq, bitimlarni yopmaguncha, keyingi bitimlar uchun erkin mablag‘laringiz — bu erkin marja hisoblanadi. U 4957,43 dan 727,17 ni ayirganda 4230,26 AQSh dollariga teng bo‘ladi.
Foreks hisobida mablag‘lar darajasi qanday bo‘lishi kerak
Forex savdosida mablag‘lar darajasi yangi bitimlarni risk-menejment doirasida ochishingiz uchun yetarli darajada yuqori bo‘lishi kerak. Har bir bitim uchun potensial foyda va xatar nisbatini (tovon darajasi va hisobdagi bo‘sh mablag‘lar summasidan foizlarda bitim summasi) o‘zingiz belgilaysiz. Asosiy maqsad — barcha bitimlar bo‘yicha risk darajasi depozit summasining 15%idan oshmagan holda maksimum foyda. Agar ekviti va balans asta-sekin o‘sib borsa, sizda yetarli miqdorda mablag‘ bor demakdir.
Ideal holda ekviti egri chizig‘i tekis, barqaror o‘sib boruvchi bo‘lishi kerak. Bu savdo tizimining kelajakda ham xuddi shunday ishlashini ko‘proq kafolatlaydigan statistik barqarorlikni anglatadi. Keskin pasayishlar strategiyaning fors-majorga mo‘ljallanmaganligini yoki uzoq muddatli stop-loss o‘rnatilganligini ko‘rsatadi. Pasayishlar tizimning beqarorligidan darak berishi mumkin — uzoq muddatli davrda pasayish va uzoq tiklanish kuzatiladi.
Mablag‘larni yetarli darajada ushlab turish bo‘yicha maslahatlar
Equity FX — bu sizning pulingiz. Shuning uchun mablag‘larni yuqori darajada ushlab turish bo‘yicha maslahatlar klassikdir:
- Risk-menejment qoidalariga amal qiling. Zararli bitim ekvitini pastga tortadi, shuning uchun depozit summasi ko‘z oldingizda kamayib borishini kuzatib turish kerak emas. Agar zarar risk-menejmentda belgilangan chegaradan oshib ketsa, bitimni yoping. Aynan yoping, burmang.
- Bitimlarni tahlilga asoslanib oching. Hamma narsani o‘z holiga tashlab qo‘ymang va intuitsiyaga to‘liq ishonib qolmang. Olomonga ergashmang.
- Real hisobda ishga tushirishdan avval savdo strategiyasini sinab ko‘ring. Demo hisobda sinovdan o‘tkazilgandan so‘ng, depozit egri chizig‘i sizga haqiqiy bozorda erishishingiz mumkin bo‘lgan darajani ko‘rsatadi. Agar bu daraja sizga mos kelmasa yoki natijaga erishish tezligi qoniqtirmasa, indikatorlar sozlamalarini va indikatorlarning o‘zini o‘zgartiring, kerakli natijaga erishguncha savdo strategiyasini optimallashtiring.
- His-tuyg‘ularingizni nazorat qiling. Imkoniyatni qo‘ldan chiqarib yuborish qo‘rquvida (FOMO holatida) ko‘pchilikka ergashib bitim ochishga urinmang. Tez natija olish umidida Martingeyl usuli bilan tavakkal qilmang. Bunday natijani olish ehtimoli yuqori, ammo u salbiy bo‘ladi. Qiziqish, hayajon yoki umidsizlik holatida bitimlarni ochmang. Faqat sovuqqonlik bilan hisob-kitob va tahlil qiling.
- Stop-aut darajasiga yo‘l qo‘ymang. Broker avtomatik ravishda foyda keltirayotgan bitimlarni ham yopib qo‘yadi. Yaxshisi, zarar keltiruvchi pozitsiyalarni o‘zingiz yoping.
Faqatgina yo‘qotishingiz mumkin bo‘lgan summalar bilan savdo qiling. Hech qachon butun kapitalingizni bitta bitimda xavf ostiga qo‘ymang. Agar bitim rejadan tashqari ketsa, doimo "xavfsizlik yostig‘i"ni qoldiring.
Ekviti egri chizig‘i va savdo strategiyalari
Savdo platformasida ko‘rsatiladigan ekviti ko‘rsatkichi — bu axborot vositasi bo‘lib, u asosan joriy vaziyatni nazorat qilish va qisqa muddatli prognoz qilish uchun qo‘llaniladi. Equity FX qiymatini ko‘rganda, siz bitimlar yopilgandan so‘ng amalda qancha pulingiz bo‘lishi mumkinligini tushunasiz. Shunda siz qisqa muddatli qaror qabul qilasiz — qo‘shimcha bitimlar ochishni yoki aksincha, risk darajasini kamaytirishni. Biroq, keng qamrovli tahlil uchun bu yetarli emas.
Ekviti egri chizig‘i yoki depozit egri chizig‘i vaqt o‘tishi bilan hisob balansining o‘zgarishini ko‘rsatadigan grafikdir. U treyderning hisob raqami ochilgan paytdan boshlab amalga oshirgan barcha bitimlari asosida hisoblanadi.
Ekviti egri chizig‘i ko‘tariluvchi va pasayuvchi bo‘lishi mumkin. Ko‘tariluvchi ekviti egri chizig‘i treyderning foyda ko‘rayotganini, pasayuvchi egri chiziq esa zarar ko‘rayotganini bildiradi. Agar depozit egri chizig‘i boshlang‘ich balansdan pastga, nolga tushib ketsa, stop-aut yuz beradi.
Ekviti egri chiziqlarida tekis yoki keskin o’zgarishlar kuzatilishi mumkin. Tekis ekviti egri chizig‘i treyderning barqaror foyda ko‘rayotgani yoki barqaror zarar qilayotganini anglatadi. Keskin o‘zgarishlar esa treyderning yuqori darajadagi risk bilan zarar ko‘rishga olib kelishi mumkin bo‘lgan bitimlarni amalga oshirishidan dalolat beradi.
Ekviti egri chizig‘i quyidagi maqsadlarda qo‘llaniladi:
- Savdo natijalarini baholash. Depozit egri chizig‘i aniq ko‘rsatadi: qancha prosadka bo‘lgan va ular qanchalik chuqur bo‘lgan. Balans qanday tezlikda tiklangani va qanday sur’atda o‘sgani.
- Strategiyani sinash. Qo‘lda yoki algoritm orqali. Siz strategiya/maslahatchi ishlab chiqdingiz, internetdan topdingiz yoki sotib oldingiz — uni tester dasturidagi kotirovkalar tarixida sinab ko‘ring. E’tibor qaratishingiz kerak bo‘lgan birinchi narsa — ekviti egri chizig‘i. Agar u yuqoriga ko‘tarilmayotgan bo‘lsa yoki unda ko‘p gorizontal yoki pastga yo‘nalgan qismlar mavjud bo‘lsa, bu strategiyani qo‘llash tavsiya etilmaydi.
Bu unchalik muvaffaqiyatli bo‘lmagan steytment (bektest) misoli va undan quyidagi xulosalarni chiqarish mumkin bo‘lgan:
- Boshlanish muvaffaqiyatli bo‘ldi. Bitim kerakli yo‘nalishda ochildi, equity ko‘rsatkichi yuqoriga ko‘tarildi. Biroq, bundan keyin foyda qayd etildi. Trend o‘zgardi, ekviti qiymati pasayishni boshladi va foydali bitimni yopib, qarama-qarshi yo‘nalishda yangi bitim ochishga qaror qilindi. Foydaning qayd etilishi balans egri chizig‘ining birinchi burchagidan ko‘rinib turibdi (1-2-uchastkalar).
- Qaror yanglish bo‘lib chiqdi. Narx yana dastlabki tomonga yo‘naldi va ekvitining qiymati pasayishda davom etdi. Va yana pozitsiya qayd etildi, keyin esa burilish yuz berdi. Pozitsiyaning fiksatsiyasi ikkinchi burchakning (2-3-uchastka) mavjudligidan ko‘rinib turibdi.
- Yana bir bor pozitsiyani teskari burish xato bo‘lib chiqdi. Trendga ortiqcha ishonch tufayli pozitsiya hajmining keskin oshirilishi esa "ikki karra xato" bo‘ldi. Buni gorizontal shkalada ko‘rish mumkin: birinchi qismda ekviti chizig‘i kichik burchaklar ostida harakatlangan bo‘lsa, ikkinchi qismda balansning keskin tushishi kuzatilgan (3-4-uchastka).
- Keyingi bo‘limda, nihoyat, kerakli yo‘nalishda bitim ochildi. Biroq, yana ekvitining pasayish tendensiyasi paydo bo‘lishi bilanoq, bitim yopildi, balans qayd etildi (4-5-uchastka).
- Oxirgi bosqichda "qulf" — ya’ni, lokirovka tashkil etildi. Bir xil hajmdagi ikkita bitim qarama-qarshi yo‘nalishlarda ochildi. Qulfdan chiqish qismlarga bo‘lib amalga oshirildi, natijada spred xarajatlarini zo‘rg‘a qoplashga erishildi. Balans egri chizig‘ining bu qismi deyarli gorizontal (5-6-uchastkalar).
E’tibor bering, equity parametri yopilmagan bitimlarni hisobga oladi. Ekviti egri chizig‘i (balans egri chizig‘i) faqat yopiq pozitsiyalar bo‘yicha quriladi. Ya’ni u ochiq bitimlar bo‘yicha har ikki tomonga narxlarning o‘zgarishini hisobga olmaydi.
Ekviti egri chizig‘ining tabiatiga qarab, qo‘llanilayotgan strategiya turini aniqlash mumkin. Masalan, agar tez tiklanishga moyil bo’lgan chuqur va keskin prosadkalar kuzatilsa, yuqori ehtimollik bilan Martingeyl usuli qo‘llanilayotgan bo‘ladi. Pozitsiya hajmini oshirish bilan amalga oshirilgan bir qator bitimlar zarar keltiradi — bu pasayishning sababi hisoblanadi, keyingi ikki barobar ko‘paytirilgan bitim esa tezkor tiklanishga olib keladi.
Xulosa
Sharhdan qisqa xulosa:
- Ekviti — savdo hisobi balansi va ochiq bitimlar bo‘yicha moliyaviy natijani (jami zarar yoki jami foydani) o‘z ichiga oluvchi pul summasi.
- Ochiq bitimlar mavjud bo‘lmagan holatda, ekviti balansga teng bo‘ladi (hisobvaraqdagi istalgan vaqtda yechib olish mumkin bo‘lgan pul miqdori).
- Balans, ekviti, marja, erkin marja va daraja — hisob holatini nazorat qilishning asosiy ko‘rsatkichlari hisoblanadi. Ushbu ma’lumotlarning barchasi ko‘pchilik savdo platformalarida alohida oynada real vaqt rejimida aks ettiriladi.
- Ekvitini tegishli darajada saqlash uchun xatarlarni kamaytirish lozim: chuqur pasayishlardan qochish, asosan trendlarda ishlash.
- Ekviti egri chizig‘i — bu ma’lum vaqt oralig‘ida balansda mablag‘larning o‘zgarish xususiyatini ko‘rsatuvchi depozit egri chizig‘i. U savdo tizimi samaradorligini baholashning asosiy ko‘rsatkichlaridan biridir.
- Strategiyani sinash uni haqiqiy hisobda ishga tushirishdan oldingi majburiy bosqichdir.
Ekviti summasi balansda qayd etilishi uchun bitimlarning bir qismini vaqti-vaqti bilan yopib borishga harakat qiling.
Foreksda savdo vositalari bo’yicha FAQ
Ekviti — bu suzuvchi foyda yoki zararni hisobga olgan holda hisobda mavjud bo‘lgan pul miqdori. Bu barcha joriy bitimlar yopilgandan so‘ng hisob balansida qoladigan summadir. Ekviti egri chizig‘i — bu savdo boshlangan paytdan e’tiboran balansning o‘zgarish grafigi.
Aksariyat Foreks brokerlarida salbiy balansdan himoya qilish funksiyasi mavjud. Bu shuni anglatadiki, siz hisobingizdagi mablag‘dan ortiq pul yo‘qota olmaysiz. Broker savdo shartlarida "Marjin-koll" va "Stop-aut" darajalarining qiymatlarini ko‘rsatadi. Savdo platformalarida "Marja darajasi" qiymati mavjud bo‘lib, uni hisoblash formulasi — Mablag‘lar (ekviti) / Erkin marja × 100%. Broker shartlari: marjin-koll/stop-aut — 100%/20%. Bu shuni anglatadiki, daraja 100% gacha tushganda, sizga brokerdan depozitni to‘ldirishni so‘rab ogohlantirish keladi. Darajaning 20% gacha pasayishi hisobingizda deyarli erkin mablag‘ qolmaganini bildiradi. Shunda stop-aut holati yuzaga keladi va broker joriy natijasidan qat’i nazar barcha bitimlarni avtomatik ravishda yopadi.
Ekviti = Balans + Joriy ochiq bitimlar bo‘yicha umumiy natija. Balans — bu hisobga kiritilgan mablag‘lar summasi yoki yopilgan bitimlardan keyingi joriy qoldiq. Joriy ochiq bitimlar bo‘yicha umumiy qoldiq, agar bitimlar bo‘yicha umumiy zarar bo‘lsa, balansdan ayiriladi. Agar bitimlar bo‘yicha umumiy foyda bo‘lsa, u balansga qo‘shiladi.
Ekviti hisoblash uchun formula: Ekviti = Balans + Suzuvchi foyda - Suzuvchi zarar. Ochiq bitimlar bo‘yicha natija qayd etilmaguncha, balans summasi bitimlar ochilishidan oldingi holatda qoladi. Agar ekviti balansdan past bo‘lsa, bu sizda hozirgi vaqtda umumiy zarari umumiy foydasidan ko‘proq bo‘lgan ochiq bitimlar mavjudligini bildiradi.

Ushbu maqolada yozilganlar faqat muallifning shaxsiy fikri bo‘lib, LiteFinance ning rasmiy pozitsiyasiga mos kelmasligi mumkin. Ushbu sahifada chop etiladigan materiallar faqat ma'lumot berish maqsadlarida taqdim etilgan va 2014/65/EU Direktivasi maqsadlariga xizmat qiluvchi investitsiyavi maslahat yoki konsultatsiya sifatidatalqin qilinmasligi kerak.
Mualliflik huquqi to‘g‘risidagi qonunchilikka muvofiq, ushbu maqola intellektual mulk obyekti hisoblanadi, va uni ruxsatsiz nusxalash yoki tarqatish taqiqlangan.